دکتر سید عباس صدرعاملی
در تاریخ ۱۳/۱/۱۳۱۷ در شهر اصفهان ، در خانواده ای مذهبی و عالم به دنیا آمد .
ضمن انجام تحصیلات آکادمیک ، سطوح مختلف و مدارج عالیه علوم حوزوی و دینی را تا سطح بالای آن گذرانده اند (که این امر مستلزم آشنایی با زبان و ادبیات عربی است.)
ایشان دارای مدارک متعدد در رشته های متفاوت زیر بودند :
- لیسانس زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران ،
- لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه اصفهان ،
- فوق لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تربیت دبیر تهران (بدلیل اینکه در آن زمان دکترا در این رشته وجود نداشت )
- فوق لیسانس زبانهای باستانی و زبان شناسی نوین که واحد های دکترای خویش را هم در همین رشته گذرانده اند.
- ایشان دانشجوی ممتاز و مورد علاقه و توجه مرحوم دکتر محمد حسین معین ( پدر ادبیات نوین فارسی ) بوده اند .
- تسلط علمی برزبانهای فارسی، انگلیسی و عربی و آشنایی با زبانهای فرانسه و روسی ایشان را استاد مسلم ، مدرس ممتاز و بی همتای زبان انگلیسی در حوزه های علمیه و دانشگاه های کشور کرده بود .
استاد دکتر صدر عاملی از سال ۱۳۴۰ تا پایان عمر مبارک خود مشغول تدریس در آموزش و پرورش و دانشگاههای مختلف کشور بوده اند ،
از جمله :
- استاد دانشگاه و صاحب کرسی زبان انگلیسی در دانشکده افسری تهران (۱۳۴۲-۱۳۴۱) ،
- استاد دانشگاه و مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر کرد و…) ،
- استاد دانشگاه های پیام نور کشور( از جمله واحد شهر کرد)
- استاد مرکز تربیت معلم شهید رجایی اصفهان ،و مرکز تربیت معلم حضرت زهرا (علیها سلام ) اصفهان ،
- استاد دانشکده معارف اسلامی و علوم قرآنی که در مقطع های لیسانس و فوق لیسانس تدریس داشتند.
- تدریس در حوزه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ( شعبه اصفهان ) که از ایشان سالهای متوالی بعنوان استاد نمونه تقدیر و تکریم به عمل آمده است.
علاوه بر این ها ، فعایت های اجتماعی نامبرده در شهر اصفهان بسیار شاخص و قابل توجه بوده است چرا که بعنوان یک معتمد مردم اصفهان علاوه بر حل اختلافات مردم ، بعنوان شخصی آگاه از قوانین حقوقی مشاور امین و عادلی برای آنها بودند.
خدمات ایشان در راه سلامت و کمک به افراد جامعه بعنوان خیر بی ادعا نیز قابل توجه می باشد . ایشان عضو هیئت امنای انجمن خیریه بهداشتی و درمانی حضرت ابوالفضل (ع) و از فعالان آن بودند ( در ضمن قطعه زمینی که ساختمان جدید این خیریه واقع در خیابان استانداری – جنب آکادمی زبان آزاده – واقع در پشت بیمارستان خورشید می باشد اهدائی ایشان است ).
عضو هیئت امنای مسجد حضرت ابوالفضل واقع در خیابان ۲۲ بهمن .
عضو هیئت امنای مدرسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (علیهم السلام ) ( که این کتابخانه دیجیتال در کشور و خاور میانه بی همتاست) .
عضو دائم هیئت علمی ، پژوهشی کتابخانه امیر المومنین ( علیه السلام ).
رئیس آموزشگاه های موفق و برتر استان اصفهان از جمله آکادمی زبانهای خارجی مشعل تربیت ، آکادمی زبانهای خارجی آزاده و…
ایشان علاوه بر تدریس ، بعنوان مترجم برجسته متون اسلامی کشور مشغول به کار بوده و نزدیک ۲۰ سال بعنوان یگانه مترجم تفسیر قرآن کریم به زبان انگلیسی برای اولین بار در جهان اسلام بوده اند . همچنین رهبر پروژه عظیم ترجمه کامل کتاب الغدیر به زبان انگلیسی که برای اولین بار در دنیا انجام گردید ، بودند .
در سالهایی که جناب حجت الاسلام آقای ری شهری دانشکده علوم حدیث قم را احداث کردند از ایشان برای تدریس در آن جا دعوت شد و همچنین در مراسمی استاد صدر عاملی مدعو ویژه بودند و سخنرانی مبسوطی در مورد ترجمه صحیح و مورد قبول متون اسلامی در دنیا ارائه دادند که با توجه به علم و تجربه والای ایشان در این امر ، کتاب حکمت نامه کودک از طرف آقای ری شهری برای ترجمه به انگلیسی به محضر استاد معرفی شده و تقاضای ترجمه آن را نمودند.
تنوع کاری ایشان از لحاظ موضوع همراه با ایجاد طرحی نو و سبکی خاص به زبان انگلیسی ساده و سلیس که هماهنگ با فرهنگ عموم مردم دنیا باشد ، نه فقط قشر خاصی از جامعه، با استقبال بی سابقه مردم جهان مواجه شده (به طور مثال مجلداتی از ترجمه ایشان در تفسیر قرآن کریم تاکنون ۱۴ بار تجدید چاپ شده ) و مورد توجه نسل جدید نیز قرار گرفته است.
از طرف دیگر رهبر انقلاب آیت الله خامنه ای توجه و علاقه خویش را نسبت به این اثر ابراز داشته اند که میتوان آنرا در ترویج و توسعه اسلام ناب محمدی از طریق انقلاب اسلامی در دنیا گامی پویا دانست.
نه تنها عامه ی مردم اروپا ، امریکا و سایر نقاط جهان با اثرات ایشان آشنا هستند بلکه نخبگان علمی و سیاسی دنیا نیز با ایشان رابطه برقرار کرده و کار های ایشان را موثر و روشن کننده و قلم ایشان را شیوا ،ساده و شیرین می دانند . چرا که دشوار ترین عبارات و مفاهیم فلسفی مثل جبر و اختیار و… در سبک نوشتار استاد صدر عاملی بسیار ساده و همه فهم بیان میشود .
از این جمله در زمان ریاست جمهوری کلینتون دختر او چلسی کلینتون که محقق در رشته ادیان است و به نوعی صاحب نظر ، در روز عید فطر ، مسلمانان اطراف کاخ سفید را دعوت کرده و در سخنرانی که در آن ضیافت اجرا کرده ابراز می دارد : این مهمانی به پاس آشنایی با قرآن شما مسلمانان بپا شده ، کتاب از ایران به دستم رسید و مطالبی در آن یافتم که پاسخ بسیاری از سوالات من بود که آن را مرهون نفوذ و اثر قلم و کلام مترجم آن باید دانست که با عنایت خداوند ، موسی وار در کاخ فرعون زمان نفوذ کرده ودر نشر اسلام ناب محمدی (ص) و توسعه انقلاب اسلامی ایران تا درون کاخ سفید نیز پیشرفته است .
ایشان با اعتقاد و ایمان راسخ خود در اجتناب از تئوریک بودن و جو کلاسیک صرف حاکم بر افکار دانشجویان با استفاده از تبحر و تسلط بر علوم چند گانه بویژه زبانشناسی و معارف اسلامی خویش ، در امر تعلیم و تدریس ، نه تنها زبان و ادبیات فارسی و انگلیسی و… به دانشجویان خود می آموزد بلکه عملا درس زندگی و پیشرفت واقعی و خداپسندانه را ارائه می دادند.
شنیدن آیه های قرآن و تفسیر آن ، احادیث ائمه (علیهم السلام)، احکام و …، و استفاده از آنها در حل مشکلات زندگی به صورت کاملا کاربردی ، موثر و کارا از یک استاد زبان انگلیسی که با تسلط کامل آن را بیان می کند بسیار غیر منتظره ، جذاب و تاثیرگذار است .
بهمین علت اکثر دانشجویان ایشان از موفقین و چهره های درخشان و پژوهشی و شخصی شهر اصفهان و کشورمان هستند و در داخل و خارج از کشور مایه عزت و سر بلندی انقلاب اسلامی ایران هستند.
این روش کار و ایده منحصر بفرد ایشان که خود بصورت علمی آن را ترویج می کرد ، در دانشجویان انگیزه و شوقی ایجاد کرده که عملا آن را دنبال کنند:”انسان باید دارای علم نافع باشد و این میسر نیست مگر با توکل به خدا و تبحر و تسلط بر علوم مربوط و مکمل یکدیگر “.
به عقیده ایشان:” هنگامیکه با کسی حرف میزنی ( غیر از زبان خودت ) وقتی کلام شما اثر گذار است که با روش خودش با او صحبت کنی و با ادله فرهنگی خودش او را قانع کنی ، بدین ترتیب می توانی مبلغ باشی و نشر فرهنگ اسلام را با نهایت توان خود انجام دهی ، بنحوی که به یاری خدا اثر شگفت انگیز آن برای خودت هم شگفت آور خواهد بود . ”
استاد صدر عاملی در حوزه های علمی مربوطه، بخصوص زبانشناسی از هنگامی که بهترین دانشجو و رتبه اول دانشگاهای دوران تحصیل خود بوده اند، تا پایان عمر خود که استاد بی همتا در این کار محسوب میشدند ، مورد توجه و نخبه بوده اند ، به طور مثال :
پس از کسب رتبه اول در رشته ی زبانشناسی در مقطع فوق لیسانس و پس از انعکاس مدارج تحصیلی و نمرات کسب شده ، دولت وقت آمریکا نامبرده را یکی از غول های زبانشناسی در دنیا معرفی می کند و ۴ دانشگاه بزرگ امریکابه ایشان بورسیه هایی با شرایط فوق العاده و منحصر به فرد پیشنهاد کردند که به دلیل شرایط خاص سیاسی و اجتماعی و عرق مسلمانی و ایرانی بودن ایشان مانع از پذیرفتن آن شده و این چهره درخشان علمی در مام میهن اسلامی و خدمت به آن باقی ماند .
همینطور پس از انتشار کتابهای ایشان در جهان و سطوح بالای نفوذ آن در افکار عمومی مردم دنیا ، دولت عربستان سعودی با اصرار از ایشان دعوت کرد تا در دانشگاه های آن کشور در دوره های محدود ولی با حقوق و مزایای بسیاربالا ، مشغول به تدریس شوند که دکتر صدر عاملی با ایمان و درایت خویش آن را رد کردند . این خبر باعث شادی علمای حوزه و دانشگاه شد به طوریکه آیت الله فاضل لنکرانی (ره) در دیدار خصوصی با ایشان در این رابطه با کنار هم گذاشتن دو انگشت سبابه دو دست خود ، ایشان و قرآن را در این راه پر خطر و سخت تنها همراه یکدیگر خواندند .
و اینگونه با عنایت و لطف خداوند این نخبه علمی دینی برای خدمت بیشتر به اسلام و قرآن و ولایت و اهل بیت (علیهم السلام) در آغوش کشور اسلامی مان حفظ شد ، تا علم و تبحر خویش را به فرزندان این آب و خاک منتقل کند و کار آفرین در حوزه کاری خویش گردد. چرا که لازمه ترجمه متون اسلامی فراهم آوردن مهارتهای گوناگون در افراد مستعد و فعال در این زمینه است. نتیجه درخشان مدیریت صحیح و الگوی کاری مدبرانه ایشان این شد که هیچ کس در هیچ جای دنیا ، هیچ نوع اشکال و ایرادی نتوانسته برمتون ترجمه شده توسط ایشان وارد کند. گروه صدر پویان ولایت شاهدی بر این ادعا است و با کمال سر بلندی پروژه عظیم ترجمه کامل کتاب ارزشمند الغدیر نوشته علامه بزرگوار امینی که از جمله مستندترین و قوی ترین اسناد تشیع و ولایت حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام است را به رهبری استاد فرزانه خویش انجام داده است.
به گفته خود استاد صدر عاملی این کار پانزده سال زمان میبرد که در پایان ، نتیجه و اثری فوق تصور ، درجهان و قلوب مردم دنیا از نظر شناخت حضرت علی و حقانیت ایشان را ایجاد خواهد کرد که باور داریم مورد رضایت خداوند حضرت رسول اکرم (ص) و اهل بیت علیهم السلام واقع میشود و قدمی بسیار ضروری و مهم در نشر شیعه و معارف آن محسوب میگردد.
علاوه بر آن ، کتاب ترجمه تفسیر قرآن کریم به زبان انگلیسی ایشان ۲ سال پی در پی در سال های ۱۳۷۴و ۱۳۷۵ ضمن ارائه در نمایشگاهای بین المللی کتاب ، برنده جایزه بهترین کتاب سال شد ، تا جایی که رئیس جمهور وقت تقدیر و تشکر ویژه خود را اعلام کرده و جوایز نفیسی را اهدا کردند.(از جمله زیارت حج عمره در بهار قرآن ماه مبارک رمضان)
استاد سید عباس صدر عاملی صاحب بیش از ۳۰ جلد کتاب و دهها مقاله و اثر تخصصی چاپ شده از سال ۱۳۳۵ می باشد که می توان به تعدادی از آن اشاره کرد:
«ترجمه ها» منتشر شده در سال ۱۳۴۵
«انگلیسی دانشکده ها» منتشر شده در سال ۱۳۴۷
«ترجمه تفسیر نورالقرآن » در ۲۰ جلد (برای اولین بار در جهان اسلام)
«دسته گلی از باغ احادیث پیامبر(ص) و اهل البیت (علیهم السلام) »(که ترجمه انگلیسی آن به زبانهای ژاپنی، فرانسه و … نیز ترجمه شده است.)
«فاطمه زهرا(س)» در مناقب حضرت زهرا(س)
«حکمت نامه کودک » حجت الاسلام ری شهری
«داستان راستان » جلد ۱ و ۲ دکتر شهید مرتضی مطهری
«بیائید اینگونه باشیم » سخنان حضرت علی (ع)
«ترجمه کامل الغدیر به انگلیسی » نوشته علامه امینی برای اولین بار در جهان
«۱۱۰ جرعه گوارا از چشمه زلال مولا علی علیه السلام» ۱۱۰ حکمت از قصار الحکم نهج البلاغه به ۳ زبان فارسی، عربی، انگلیسی
«زندگینامه بانوی ایرانی (بانو مجتهده امین )» به قلم حاجیه خانم علویه همایونی
لازم به ذکر است که قبل از انقلاب به خاطر قلم اسلامی و مخالفت با ظلم ، ایشان توسط ساواک ممنوع القلم شدند و مقالات و ترجمه های ایشان در روزنامه اصفهان به مدیریت مرحوم امینی اخگر و بعد از آن در سایر روزنامه ها و جراید ، ممنوع الچاپ شد.
شاخص ترین خصلت اخلاقی ایشان خلوص و خضوع و فروتنی است که در طی دوران ۷۲ سال عمر شریف خویش هرگز به دنبال عنوان و مطرح کردن خویش نبوده اند و همواره می فرمودند : “من یک معلم ساده ام هرچه هست از علم و معرفت و تبحر و… عنایت خداوند سبحان است و عطا شده از طرف او باید فقط برای او و در خدمت دین مبین او بکار گرفته شود و نه غیر از او . خود حضرت حق که میداند و توجه دارد کفایت میکند .”
